உளவியல் அணுகுமுறையோடு நெருங்கிய தொடர்பு கொண்டது தொல்படிமவியல் அணுகுமுறை ஆகும். தொன்மை வரலாற்று வழியாக மனிதனின் உணர்வுகள், அவன் மூதாதையின் பண்புகளோடு உறைந்து கிடக்கின்றன. மனிதன் படைக்கின்ற கலை இலக்கியம் இத்தகைய உணர்வுநிலைகளை வெளிப்படையாகவோ, மறைமுகமாகவோ, கலவைநிலையில் சித்திரிக்கின்றது. எனவே, இலக்கியத்தை ஆராய்கின்றவன், உறைந்து கிடக்கும் இந்த உணர்வு நிலைகளையும் உள் அர்த்தங்களையும் கண்டறிய வேண்டியவனாக ஆகிறான். இதை விளக்குவதே தொல்படிமவியல் அணுகுமுறை (Archetypal criticism) எனப்படும்.