பொ-ரை : உலகங்களை எல்லாம் கற்பாந்தகாலத்து உண்டு காத்த தலைவன், பரந்திருக்கின்ற குளிர்ந்த சமுத்திரத்திலுள்ள நீர் அணுத்தோறும் பரந்திருக்கின்ற அண்டம் இது என்று கூறும்படி பரந்திருக்கின்றான்; அவ்வாறே பூமி ஆகாயம் இவற்றிலும் எங்கும் பரந்து நிறைந்திருக்கின்றான்; மிகவும் சூக்குமமான உடல்தோறும் அவ்வவ்வுடல்களில் வசிக்கின்ற உயிர்தோறும் கண்களுக்குத் தெரியாதவாறு பரந்திருக்கின்றான் என்றவாறு.

    வி-கு : ‘கரந்த சில்’ என்பதற்கு ‘மிகச் சிறிய’ என்பது பொருள். இடம் - உடல்; தங்குவதற்கு இடமாதலின், உடலை ‘இடம்’ என்றார். கரன் - திடமானவன்; பிரமாணங்களால் வந்த திடம்.

    ஈடு : பத்தாம் பாட்டு உலகம் சரீரமாய் இருத்தலால் அதனை உடைமைப் பொருளாக உடையனாய், எங்கும் வியாபித்துத் தாரகனாய் நியாமகனாய்ச் சேஷியாய் இருப்பான் இறைவன் என்று அருளிச் செய்தார் மேல். ‘இப்படி நிறைந்து நின்றால், உடலின் சேர்க்கையால் ¹சேதநனுக்குக் குறைவு வருவது போன்று, இறைவனுக்கும் இவ்வுலக சம்பந்தத்தால் குறைவு உண்டாகுமோ?’ என்னில், அது செய்யாது; குறைவுஅற நிறைந்து நிற்பன் என்று வியாப்தி சௌகர்யத்தை அருளிச்செய்கிறார்.

    பரந்த தண்பரவையுள் நீர்தொறும் பரந்து உளன் - பரந்து குளிர்ந்து இருந்துள்ள கடலில் நீரினது பரமாணுத்தோறும் நிறைந்து நிற்பான். நீரின் பரமாணுக்களின் கூட்டமே கடலாதலின், ‘நீர் தொறும்’ என்கிறார். ‘ஆயின், ஒன்றாகக் காணப்படுகின்றதே?’ எனின், நீர்ச்செறிவாலே திரண்டு தோன்றுகிறது, இத்தனையேயாம். ஈண்டு நீர் என்றது நீரின் பரமாணுக்களை. ²‘ஆகாயத்திலும் பெரியன் என்று கூறப்படுகின்ற பரம்பொருள், தண்ணீரின் பரமாணுக்களில் நிறைந்து நிற்பின், சிறிய இடத்தில் இருப்பவனாய் நெருக்குப்பட்டு இருப்பானோ?’ என்னில், பரந்த அண்டம் இது எனப் பரந்து உளன் - அந்த ஒவ்வொரு பரமாணுவும் பரந்த அண்டம் இது என்னும்படி அதற்குள் பரந்திருப்பன். ஓர் அண்டத்தைச் சமைத்து அவ்வண்டத்தில் ஒருவனைத் தனியாக வைத்தது போன்று இருப்பன்

1. சேதனன் - அறிவினையுடைய உயிர்.
2. சாந்தோக்கிய உபநிடதம்.