| அவற்றையடுத்துத் தெற்கிற் பேசப்படும் சிமிசியமும் (Tsim shian) கிழக்கிற் பேசப்படும் குத்தெனையும் (Kutenai) ஆகும். |
| (10) இரித்துவான்(Ritwan)உள்ளிட்ட 25 குடும்பங்கள் |
இவை ஒரிகன், கலிபோர்னியா ஆகிய நாடுகளின் பெரும்பகுதியிற் பேசப்படுகின்றன; வட அமெரிக்க மொழிக்குடும்பங்களுள் ஏறத்தாழ மூன்றிலொரு பகுதியாயுள்ளன.
இவற்றுள் இரித்துவான் ஒழிந்த ஏனையவெல்லாம், பெனுட்டியும் (Penutain), ஓக்கம் (Hokan) என்னும் இரு கூட்டுக் குடும்பங்களாக அமைகின்றன. |
| (11) மாயக்குடும்பம் (Mayan) |
| இது மெகசிக்கோ நிலவிணைப்பினின்று ஒண்டூராசு (Handuras) வரை முற்றடக்கமாகப் பேசப்படும் மொழித்தொகுதியாகும். இதுவே இடையமெரிக்காவில் மிகத் தெளிவாக வரையறுக்கப்பெற்றதும் மிக முதன்மையானதுமாகும். |
| (12) ஆத்தொமாங்குவேயக்(Otomanguean)கூட்டுத்தொகுதி |
| இது மாயக்குடும்பத்திற்கு மேற்கிலும் வடக்கிலும் வழங்கும் பன்மொழித் தொகுதிக் கூட்டாகும். |
| (13) உத்தோ-அசுத்தெக்கக்(Uto-Aztecan)குடும்பம் |
| இது பெருநிலத் தாழியிலும் (Great Basin) கொலரேடோப் பள்ளத்தாக்கிலும் பேசப்படுவதாகும். |
| (14) அத்தபாசுக்கக்குடும்பம்(Athabaskan) |
| இதன் பேருடற்பகுதி கானடாவின் வடமேற்கிலும் அலாசுக்காவிலும் உள்ளது. இதைச் சேர்ந்த மொழிகள் உத்தோ -அசுத்தெக்கக் குடும்பத்தின் தலைமையிடத்தை ஊடறுத்துத் தெற்கே மெகசிக்கோவரையிலும் பரவி வந்துள்ளன. |
| (15) தனோவம்(Tanoan), கெரெசம்(Keresan) சுனி(Zuni) என்னும் முக்குடும்பங்கள் |
| இவை மெகசிகோவிலுள்ள புவேபிளா (Pueplo) மக்களாற் பேசப்படுவன. இவற்றைச் சேர்ந்த பல மொழிகள் ஓரூர் ஒரு மொழிகளாக வேயுள்ளன. |