இந்த சஹஸ்ரலிங்கக் கோயில் எழுந்ததற்கான வரலாறு, நடராசர்
கோயிலில் முன் மண்டபத்தின் மேற்புறத்தில் வண்ண ஓவியமாக எழுதப்
பட்டுள்ளது.

     இது தொடர்பான வரலாறு வருமாறு :-

     ஆர்கலிசூழ் தென்இலங்கை அழகமர் மண்டோதரிக்கு, அவளுடைய
தவத்தை ஏற்றுக் காட்சி தந்தருளப் பெருமான் உள்ளங் கொண்டார்.
தன்பாலிருந்து ஐம்புலனும் அடக்கி அருந்தவம் புரிந்து வந்த ஆயிரம்
முனிவர்களைப் பார்த்து “மண்டோதரிக்கு (வண்டோதரி) அருள் செய்யயாம்
இலங்கை மூதூர் செல்கின்றோம். நீவிர் அனைவரும் இத்தலத்தை விட்டு
அகலாது இருப்பீராக ! எம்மால் ஒப்படைக்கப்படும் இவ்வேதாகமச் சுவடிகளை
கைவிடாது காத்து வருவீராக ! இலங்கையரசன் இராவணனால் எப்போது
எம்திருமேனி தீண்டப்படுகிறதோ, அப்போது அதற்கு அடையாளமாக,
இத்திருக்குளத்தின் நடுவே அக்கினிப்பிழம்பு தோன்றும்” என்று
வானொலியாக அருள் செய்தார்.

     மாதர்குலத்திலகமாக விளங்கிய மாதரசி மண்டோதரி (வண்டோதரி)
தன் உள்ளத்தில் எவ்வடிவில் இறைவனை நினைத்துத் தவமிருந்தாளோ
அவ்வடிவத்தையே ஏற்று, அழகிய திருவுருக் கொண்டு இறைவன் சென்று
அவளுக்குக் காட்சி தந்தார். தரிசனம் பெற்ற மாதரசி, தன்னை மறந்து,
பரவசமாகி, கண்களாரக் கண்டு கைகளாரத் தொழுது பிரமித்துப் போய்
அசையாது நின்றாள். அப்போது வெளியே சென்றிருந்த இராவணன் உள்ளே
வந்தான். இறைவனும் அழகான குழந்தையாக மாறிக் காட்சித்தர, அவன்
அக்குழந்தையைக் கண்டு அதன் அழகில் மயங்கி ‘யார் பெற்றதோ இது’
என்று வினவினான். வண்டோதரி, ‘யாரோ ஒரு தவமகள் வந்து
இக்குழந்தையைத் தந்து சென்றாள்” என்றாள். குழந்தையின் உடம்பில்
மாறிமாறித் தோன்றிய வண்ணத்தைக் கண்டு உள்ளம் வியப்புற்ற இராவணன்
அக்குழந்தையைக் கையாலெடுத்துத் தழுவி மகிழ்ந்தான். அவ்வளவில் -
இறைவன் திருமேனியை இராவணன் தீண்டியதால் - குளத்தில் அக்கினிப்
பிழம்பு தோன்றியது. அதுகண்ட முனிவர்கள் செய்வதறியாது திகைத்து, அதில்
வீழ்ந்து மறைந்தனர். அவர்களுள் ஒருவர் மட்டும் தம் அறிவால் உணர்ந்து,
இறைபணியில் நிற்றலே கடமையென்று முடிவு செய்து, அத்தீர்த்தத்தின்
கரையிலேயே அமர்ந்திருந்தார்.

     மூதாட்டி ஒருத்தி வந்து மண்டோதரியிடமிருந்து (வண்டோதரி
யிடமிருந்து) குழந்தையைப் பெற்றுச் சென்றாள். இறைவன் திரும்ப